Atefeh Khas

از ریشه های هنر محیطی تا تلاقی آن با فایبر آرت

نویسنده: عاطفه خاص

کارشناس ارشد پژوهش هنر دانشکده هنر دانشگاه الزهرا khas_atefeh@yahoo.com

 

چکیده

در یک دهه گذشته، فضای هنری ایران با موجی از آثار دارای رویکرد هنر محیطی روبرو شد که  از روندی رو به رشد برخوردار بود و به نظر می رسد که می تواند به مانند یک جنبش هنری مورد بررسی قرار گیرد. لذا در این تحقیق ابتدا به چیستی هنر محیطی در نگاهی کلی و شکل گیری آن در ارتباط با هنر مفهومی  و هنر مینیمال ، پرداخته شده است. در ادامه نیز به رابطه هنر محیطی  و فایبر آرت  پرداخته شده و با نمونه های مرتبط تحلیل شده است. همچنین روش این تحقیق بنیادی، به صورت توصیفی – تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای و استفاده از منابع دیجیتال می باشد.

سوالات و فرضیات این مقاله بدین شرح می باشند؛ هنر محیطی چیست؟چه جنبش هایی در شکل گیری آن تاثیر داشته اند؟ و آیا هنر محیطی و فایبر آرت دارای اشتراک هستند؟ و همچنین فرضیه های مقاله با عنوان "هنر مفهومی و هنر مینیمال در شکل گیری هنر محیطی تاثیر گذار بوده اند" و "هنر محیطی و فایبر آرت از لحاظ متریال و رویکرد به طبیعت نزدیک به یکدیگر هستند"، می باشند.

نتایج تحقیق نشان می دهد هنر محیطی در مفهوم کلی، هنری است که به بهبود روابط ما با دنیای طبیعی کمک می کند؛ در عین حال میرا و ناپایدار بودن، استفاده از طبیعت و عناصر آن در خلق اثر، همکاری و مشارکت هنرمند با مخاطب، هنرمندان و یا فعالان حیطه های دیگر، قرارگیری در فرایند گذر زمان، اهمیت روند آفرینش اثر و نه فقط محصول تمام شده اش، استفاده از هنر عکاسی و ویدﺋﻮ در ثبت آثار و در نهایت در نظر گرفتن مکانی خاص برای خلق اثر (مکان- ویژگی)، هفت ویژگی مهم آثار هنر محیطی می باشند. در این میان می بایست جنبش مینیمالیسم را بیش از هر نوع هنری دیگری در پیدایش هنر محیطی تاثیرگذار دانست چرا که در ابتدا در شکل گیری مفهوم فضا و سپس هنر محیطی، کاملاً تاثیر گذار بوده است. البته باید در این میان به شکل گیری هنری مفهومی در اواسط دهه 60 میلادی و تاثیرگذاری آن در این روند نیز اذعان داشت. زیرا که هر دو این هنرها به طور موازی در این دهه موجب تحولات بسیاری در دسته بندی ها و به وجود آمدن نام های مختلف در هنر شدند. فایبر آرت نه از لحاظ خاستگاه شکل گیری بلکه از لحاظ طبیعی بودن مواد مورد استفاده و با از بین رفتن مرزهای هنر در دهه 60 به هنر محیطی نزدیک شده و رد پای آن در بسیاری از آثار هنرمندان هنر محیطی دیده می شود.

 

کلمات کلیدی: هنر محیطی، فایبر آرت، هنر مفهومی، هنر مینیمال

 

این مقاله در :

"اولین همایش بین المللی مبانی نظری هنرهای تجسمی با رویکرد محیط زیست"

2 و 3  اسفند ماه 1396 سالن همایش های بین المللی دانشگاه الزهراارایه گردیده است.

 

 

 

 

 

© Atefeh Khas | khas_atefeh@yahoo.com